Patientenrechten

1. Recht op duidelijke informatie over onderzoeken, behandelingen en de gezondheidstoestand. De zorgverlener informeert de patiënt in begrijpelijke taal over de ziekte of aandoening, de voorgestelde behandeling, het onderzoek, het doel van het onderzoek, de vooruitzichten, eventuele andere behandelingsmogelijkheden, medicatie, bijwerkingen, ontwikkelingen rondom de gezondheid en de mogelijke risico’s van de behandeling of onderzoek. Een van de manieren om de patiënt meer inzicht in de gegeven informatie te geven is het delen van een opname van het gesprek tussen de zorgverlener en patiënt, zodat deze gesprekken door de patiënt teruggeluisterd kunnen worden.
2. Recht op overleg met de arts of hulpverlener en samen te beslissen over de behandeling.
3. Recht om ‘nee’ te zeggen tegen een voorgestelde behandeling. Zelfbeschikking is een belangrijk uitgangspunt van wetgeving in de gezondheidszorg. Zelfbeschikking houdt in dat iedereen zelf vorm moet kunnen geven aan zijn of haar leven.
4. Recht om géén informatie te willen. Ongewenste informatie kan de patiënt in een staat van angst en onzekerheid brengen. Daarnaast kan informatie over de gezondheidstoestand een schuldgevoel veroorzaken bij mensen die drager zijn van een bepaalde ziekte. Wanneer een patiënt geen informatie wil ontvangen, dient dit nadrukkelijk bij de zorgverlener aangegeven te worden. Ook als de patiënt aangeeft geen informatie te willen ontvangen, kan de informatie toch worden versterkt als het belang van de patiënt om niet geïnformeerd te worden niet opweegt tegen het nadeel dat daaruit voor hemzelf of anderen voortvloeit.
5. Recht om het medisch dossier in te zien en recht op een kopie daarvan. Een zorgverlener moet zo snel mogelijk inzage in het medisch dossier of een kopie ervan geven, als de patiënt daarom vraagt. Dit moet in elk geval binnen één maand. Wil de patiënt het medisch dossier inzien, maar staan er ook gegevens over anderen in waardoor de privacy van een ander wordt geschaad? Dan mag de zorgverlener weigeren om de patiënt inzage te geven in dat gedeelte van het dossier. De zorgverlener moet dit wel aan de patiënt uitleggen. Iedereen van 12 jaar en ouder kan mondeling of schriftelijk vragen om een kopie van het medisch dossier. De patiënt hoeft geen reden te hebben voor het verzoek. Op grond van de AVG heeft de patiënt recht op 1 gratis kopie.
6. Recht om te weten wie er in jouw medisch dossier heeft gekeken, ook wel logging genoemd.
7. Recht om fouten in het medisch dossier te herstellen. Als de zorgverlener de gegevens van de patiënt niet wil aanpassen, kan de patiënt om uitleg vragen. Wanneer de patiënt het oneens blijft met de beslissing kan een klacht  worden ingediend over de weigering van de aanpassing in het medisch dossier.
8. Recht om een eigen verklaring aan het medisch dossier toe te laten voegen. In een wilsverklaring zet de patiënt op papier welke medische behandelingen hij wel of niet wil. Er zijn verschillende soorten wilsverklaringen, zoals: het behandelverbod, verklaring niet-reanimeren en het schriftelijk euthanasieverzoek.
9. Recht om gegevens uit het medisch dossier te laten vernietigen. Eventuele vernietiging moet binnen een maand gebeuren. Er zijn gevallen waarin een zorgverlener een verzoek tot vernietiging kan weigeren. Dit kan wanneer de informatie belangrijk is voor de patiënt of voor een ander (denk hierbij aan erfelijke ziekten).
10. Recht op privacy en geheimhouding van medische gegevens. Personen die vanwege hun beroep met medische gegevens werken, zijn gebonden aan een geheimhoudingsplicht. Dat betekent dat zij in principe geen gegevens van een patiënt aan anderen mogen verstrekken. Voor verschillende beroepen geldt een verschillende geheimhoudingsplicht:
    * Medisch beroepsgeheim (artikel 88 Wet Big);
    * Geheimhoudingsplicht vanuit beroepscode;
    * Geheimhoudingsplicht voor medewerkers zorginstelling.
11. Recht op een second opinion (tweede mening of bevinding) van een andere zorgverlener dan de behandelend zorgverlener. Voor een second opinion heeft de patiënt een verwijzing van de behandelend zorgverlener nodig. De zorgverlener moet aan het verzoek voldoen, behalve als hij daartegen zwaarwegende argumenten heeft.
12. Recht om te klagen. Het doel van de mogelijkheid om te klagen is om de onvrede van de patiënt weg te nemen en de vertrouwensrelatie te herstellen. Daarnaast heeft het klachtrecht als doel om de kwaliteit van de zorg te waarborgen.
13. Recht op medezeggenschap. Een patiënt of cliënt van een zorginstelling kan via de cliëntenraad meepraten over het beleid. De cliëntenraad in een zorginstelling behartigt de gemeenschappelijke belangen van de patiënten en cliënten.