Medisch beroepsgeheim - de uitzonderingen (2)

Een zorgverlener mag het medisch beroepsgeheim doorbreken als hiervoor toestemming is van de patiënt of cliënt, als er een wettelijke verplichting is om dit te doen of bij een zogeheten conflict van plichten. Daarnaast zijn er drie andere situaties waarin een zorgverlener zonder toestemming medische gegevens mag verstrekken.

1. Rechtstreeks betrokkenen

Een zorgverlener mag informatie delen met degenen die rechtstreeks betrokken zijn bij de behandeling en met hun waarnemers of vervangers. Dit kunnen zowel andere zorgverleners zijn als bijvoorbeeld secretaresses of financieel medewerkers.

Maar die gegevens mogen alleen worden gedeeld voor zover dit noodzakelijk is voor hun werkzaamheden. En als de betrokkene bezwaar maakt tegen het delen van zijn gegevens, dan mag de zorgverlener de medische gegevens niet verstrekken.

Elektronische uitwisseling

Als een zorgverlener patiëntgegevens beschikbaar stelt via een elektronisch uitwisselingssysteem, dan moet de zorgverlener de patiënt daarover goed informeren en om toestemming vragen voor het delen van de medische gegevens via het elektronisch uitwisselingssysteem. De zorgaanbieder moet zijn patiënt dan informeren over:

• de betekenis van elektronische gegevensuitwisseling;
• de werking van het digitale uitwisselingssysteem;
• welke zorgaanbieders op het systeem zijn aangesloten.

Voor meer informatie, zie de brochure Elektronische gegevensuitwisseling in de zorg van de Rijksoverheid.

2. Wettelijke vertegenwoordigers

Een zorgverlener mag informatie verstrekken aan wettelijk vertegenwoordigers voor zover dit nodig is om hun toestemming te vragen voor een behandeling. Bijvoorbeeld als het gaat om de behandeling van een meerderjarige, wilsonbekwame patiënt/ cliënt. Of van een kind onder de 16 jaar. De zorgverlener vraagt dan toestemming aan de wettelijk vertegenwoordiger(s) van de wilsonbekwame patiënt of van het kind. In het geval van een kind zijn dit meestal een of beide ouders.

Zorgverleners mogen geen gegevens verstrekken aan wettelijk vertegenwoordigers als dit in strijd is met goed hulpverlenerschap. Bijvoorbeeld als verstrekking tegen het belang van de wilsonbekwame patiënt/ cliënt of het kind ingaat.

3. Wetenschappelijk onderzoek

Over het algemeen mogen medische gegevens alleen gebruikt worden voor wetenschappelijk onderzoek als de patiënt hiervoor toestemming heeft gegeven. In sommige gevallen en onder nadere voorwaarden mag dit ook zonder toestemming, bijvoorbeeld als toestemming redelijkerwijs niet gevraagd kan worden. Daarnaast moet er een aantal waarborgen zijn om de privacy van patiënten te beschermen.